Hoại tử vô mạch chỏm xương đùi là gì?

Hoại tử vô mạch chỏm xương đùi là bệnh lý vùng khớp háng gây nên do tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng của chỏm xương đùi. Khi thiếu máu nuôi các tế bào xương chết đi làm hư hại cấu trúc xương vùng chỏm xương đùi, gây nên tổn thương bề mặt khớp. Bệnh gây nên do tình trạng thiếu máu nuôi chứ không phải do vi khuẩn nên còn gọi là hoại tử vô khuẩn. Vùng bị hoại tử lúc đầu sẽ bị thưa xương, khuyết xương, lâu dần càng trở nên suy yếu, xương trở nên mất cân đối khiến mặt sụn bị phá, dẫn đến gãy xương dưới sụn, xẹp chỏm xương đùi và gây thoái hóa khớp.

Nguyên nhân gây bệnh là gì?

Hoại tử vô mạch chỏm xương đùi xảy ra do nguồn máu nuôi đến chỏm xương đùi bị cắt đứt hoàn toàn hay bị sụt giảm nghiêm trọng trong thời gian dài. Tình trạng thiếu máu nuôi có thể do các nguyên nhân bên ngoài gây tổn thương xương khớp hay các nguyên nhân từ bên trong. Một số yếu tố nguy cơ gây nên tình trạng đó có thể là:

• Chấn thương: Các chấn thương vùng khớp háng như trật khớp, gãy cổ xương đùi
• Uống rượu nhiều, tăng áp lực gặp ở người làm thợ lặn.
• Các bệnh lý toàn thân: như Lupus đỏ, Gaucher, Crohn, đái tháo đường, viêm tắc mạch máu nhỏ, thuyên tắc mạch, thiếu máu hồng cầu hình liềm…
• Dùng thuốc: Corticoid kéo dài, chạy thận, ghép tạng, xạ trị điều trị ung thư..

Triệu chứng bệnh như thế nào?

Bệnh diễn tiến qua nhiều giai đoạn và trong thời gian dài. Tùy giai đoạn của bệnh có thể có những triệu chứng tương ứng. Tuy nhiên triệu chứng hay gặp nhất của bệnh là đau vùng khớp háng bị tổn thương. Đau có thể xuất hiện từ từ, tăng dần, đau khi đứng lâu, đi lại, giảm khi nghỉ ngơi, đôi khi bệnh có thể biểu hiện bằng tình trạng đau ở vùng gối. Bệnh không gây ra các biểu hiện toàn thân như sốt trừ khi có bệnh toàn thân đi kèm.

 Vùng đau hay gặp

Tùy giai đoạn bệnh khi thăm khám sẽ thấy vận động thụ động và chủ động khớp háng hạn chế, xoay trong đùi đau tăng lên…

Hình ảnh học của bệnh:

• X quang vùng khớp háng: thường khó phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Khi nhìn thấy tổn thương rõ ràng trên X quang thì diễn tiến của bệnh đã ở giai đoạn muộn.
• MRI (Chụp cộng hưởng từ): giúp thấy được tổn thương do thay đổi cấu trúc xương, có thể hỗ trợ chẩn đoán giai đoạn sớm của bệnh.

Độ I  Phát hiện trên MRI –  Độ II,III,IV trên phim X quang (Phân loại theo Ficat và Arlet)

Điều trị bệnh như thế nào?

Dù có nhiều phương pháp điều trị, tuy nhiên cũng chỉ giúp bệnh nhân giảm đau và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Bệnh nhân đến khám và chẩn đoán sớm khi chỏm xương đùi chưa biến dạng thì điều trị bảo tồn chỏm còn hiệu quả, khi chỏm đã biến dạng thì điều trị phẫu thuật sẽ được cân nhắc lựa chọn nhằm mang lại hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.

• Không dùng thuốc: nghỉ ngơi, hạn chế vận động, tập phục hồi chức năng, kích thích điện…
• Dùng thuốc: giảm đau, kháng viêm không steroid, calci, điều trị bệnh lý nền
• Can thiệp ngoại khoa: khoang xương giảm áp, ghép xương mác có cuốn mạch, đục xương sửa trục, nội soi cắt lọc, bơm tế bào gốc, thay khớp háng toàn phần.

Tại Bệnh viện Thiện Hạnh cũng áp dụng các biện pháp điều trị trên cho những bệnh nhân bị hoại tử chỏm xương đùi. Và phẫu thuật thay khớp háng ở những bệnh nhân bị hoại tử chỏm xương đùi cũng được thực hiện thường xuyên, mang lại hiệu quả rõ rệt cho bệnh nhân. Dưới đây là bệnh nhân mới nhất được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật thay khớp tại viện:

Bệnh nhân Nguyễn Văn Hiền

Sinh năm: 1971

Địa chỉ: Phường Tân Lập, Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk

Bệnh nhân đau khớp háng Trái đã lâu, hơn một năm, ba tháng nay bệnh nhân đau nhiều hơn, đi lại khó khăn. Đã khám và điều trị bệnh bằng các phương pháp không dùng thuốc và dùng thuốc không đỡ. Được chẩn đoán Hoại tử chỏm xương đùi bên Trái. Bệnh nhân được phẫu thuật thay khớp tại Bệnh viện Thiện Hạnh.

Hình ảnh X quang trước mổ: tổn thương nhìn thấy được rõ ở khớp háng bên Trái.

Hình ảnh X quang sau mổ: Bệnh nhân được thay khớp háng toàn phần bên Trái

Bệnh nhân sau mổ 05 ngày và sau 07 ngày (Video)